میزان وام‌گیری در مقولات واژگانی اصلی براساس رویکرد سلسله‌مراتب وام‌گیری در کُردیِ کلهری (با تمرکز بر متغیرهای جنسیت، تحصیلات و سن)

چکیده هدف پژوهش حاضر بررسی میزان وام‌گیری مقولات واژگانی اصلی در کُردیِ کلهری است. مقولات اسم، فعل، صفت و قید در کُردیِ کلهری بررسی شدند تا مشخص شود در کدام مقوله گویشوران کُردیِ کلهری بیشتر از واژه‌های بومی یا وام‌واژۀ فارسی استفاده می‌کنند. براساس متغیرهای سن، جنسیت و تحصیلات، افراد به هشت گروه تفکیک شدند تا میزان استفاده از کلمه‌های بومی و قرضی در هر گروه مشخص شود. برای گردآوری داده‌ها، از پرسش‌نامه‌ای (فهرست) محقق-ساخته شامل 339 گویه (اسم، فعل، صفت و قید) استفاده شد. در طراحی پرسش‌نامه صرفاً واژه‌هایی انتخاب شدند که در کُردیِ کلهری هم از واژۀ کُردی و هم معادل فارسی آنها استفاده می‌شود. ‌نتایج نشان می‌دهد در همۀ مقولات بررسی‌شده، میزان استفاده از واژه‌های بومی بسیار بیشتر از وام‌واژه‌های معادل فارسی است. همچنین، بین میزان وام‌گیری از مقولات بررسی‌شده، تفاوت آشکاری دیده نمی‌شود، در حالی که در همۀ رویکردهای سلسله‌مراتب وام‌گیری (Treffers-Daller, 2010; Muysken, 2000; Thomason & Kaufman, 1988)، مقوله نحوی اسم قابلیت بالاتری برای وام‌گیری نشان می‌دهد. نتایج پژوهش حاضر نشان می‌دهد دلایل دیگری به‌غیر از جایگاه سلسله‌مراتبی واژه‌ها، مانند خلأ واژگانی، در وام‌گیری دخیل هستند. بنابراین، رویکرد این پژوهش بدیلی تازه برای رویکردهای سلسله‌مراتبی قلمداد می‌شود.